De Dienst Tax Compliance en Gedragsinzichten van de Algemene administratie van Inning en Invordering is bevoegd voor onderzoek en projecten rond gedragsinzichten op vlak van betaal-compliance. Deze dienst zette in 2018 een grootschalig veldexperiment op met als opzet meer tijdige betalingen van de Personenbelasting te bekomen. Aan de hand van een Randomized-Controlled Trial werden verschillende gedragsinzichten getest op het Aanslagbiljet in de Personenbelasting. Er werd nagegaan of dit leidde tot een hogere betaal-compliance op vervaldag. In samenwerking met twee vooraanstaande professoren in de Gedragseconomie, Prof. Jan-Emmanuel De Neve (Oxford University) en Prof. Johannes Spinnewijn (London School of Economics), werden zeven verschillende typebrieven ontworpen. Elke typebrief bevat een andere Nudge, een techniek uit de gedragswetenschappen die de belastingplichtige aanzet sneller te betalen.

Bovenstaande tabel toont aan dat het vereenvoudigen van de herinneringsbrief en inspelen op gedragsinzichten leidt tot een significante versnelling en verhoging van de betalingen onder belastingplichtigen. Dit is in het voordeel van de belastingplichtige (vermijden nalatigheidsintresten), de administratie (minder opvolgings- en vervolgingskosten) en de overheid (versnelde inkomsten). In de context van het aanslagbiljet zien we dat de vereenvoudigde brief + ‘Immediacy’ boodschap het meest effectief is. Het betreft een boodschap aan de belastingplichtige om de vervaldag niet af te wachten met betalen, inspelend op het psychologisch fenomeen van procrastinatie.

Dankzij deze en de andere gedragsinterventies konden tussen 6 november 2017 en 28 juni 2018 in totaal 9.927 bijkomstige belastingplichtigen genudget worden tot een volledig betaling voor de vervaldag. Deze artikels kunnen intern afgesloten worden en creëren dus geen bijkomende werklast in het proces van inning (en invordering). We hebben de resultaten die de controlebrief opgebracht heeft, vergeleken met de resultaten die de vernieuwde brieven opgebracht hebben. We hebben vastgesteld dat de vernieuwde brieven 26.042.502 euro meer hebben opgeleverd. Deze som werd uiterlijk op de vervaldag ontvangen. We zijn er dus in geslaagd de inning te versnellen, hetgeen de staatskas ten goede komt.Gedragsinzichten helpen de FOD Financiën om haar beleid effectiever te maken en verhogen zo ook de klantgerichtheid. Zoals het een goed onderbouwd evidence-based policymaking betaamt, werd naar aanleiding van dit experiment de tekst van alle positieve aanslagbiljetten gewijzigd op basis van de ‘Immediacy’ boodschap.