De op risico gebaseerde benadering voorzien in artikel 7 van de wet van 18 september 2017 (Wet AML) houdt onder meer in dat de onderworpen entiteiten de waakzaamheidsmaatregelen die ze hanteren, aanpassen aan de geïdentificeerde WG/TF-risico’s. Wanneer ze vaststellen dat er sprake is van een hoog WG/FT-risico, dienen de onderworpen entiteiten hun waakzaamheidsmaatregelen te verscherpen.

Relaties met natuurlijke personen of juridische entiteiten die gevestigd zijn in derde landen met een hoog risico worden automatisch beschouwd als een hoog risico ten aanzien waarvan de onderworpen entiteiten verscherpte waakzaamheidsmaatregelen dienen op te leggen (art. 38 wet AML).

Een derde land met een hoog risico wordt door artikel 4 van de wet AML gedefinieerd als een land dat is aangemerkt als een land met een hoog geografisch risico door:

1. De FATF
2. De Europese Commissie
3. De Nationale Veiligheidsraad, het Ministerieel Comité voor de coördinatie van de strijd tegen het witwassen van geld van illegale afkomst of de onderworpen entiteiten zelf.

FATF lijst met landen die een hoog WG/FT-risico vormen voor het internationaal financieel stelsel

Aanbeveling 19 van de FATF roept landen op om een verhoogde waakzaamheid aan de dag te leggen ten aanzien van zakelijke relaties en transacties met natuurlijke personen, juridische entiteiten en financiële instellingen die gevestigd zijn in landen die door de FATF worden geïdentificeerd als landen met strategische tekortkomingen op het vlak van de strijd tegen het witwassen van geld en de financiering van terrorisme of proliferatie van massavernietigingswapen.

De FATF publiceert drie keer per jaar twee lijsten van landen die strategische AML/CFT tekortkomingen vertonen:

LANDEN VERMELD OP DE FATF-LIJST van ‘High-Risk Jurisdictions subject to a Call for Action’

Op deze zogenaamde ‘zwarte lijst’ staan landen ten aanzien van wie de FATF haar leden oproept om verhoogde waakzaamheid en actief tegenmaatregelen te nemen om het internationaal financieel systeem te beschermen tegen de ML/TF-dreiging die uitgaat van deze landen. Voorbeelden van tegenmaatregelen zijn te vinden in de Interpretatieve Nota bij aanbeveling 19 (p. 86)

Deze lijst bevat momenteel:

1. Myanmar
2. Noord-Korea
3. Iran

LANDEN OPGENOMEN op DE FATF-lijst van  ‘Jurisdictions under Increased Monitoring’

Op deze zogenaamde ‘grijze lijst’ staan landen waarbij strategische AML/CFT-tekortkomingen werden vastgesteld en die zich politiek hebben geëngageerd om een actieplan uit te voeren om deze tekortkomingen weg te werken.

Op deze lijst staan momenteel:

1. Albanië
2. Barbados
3. Burkina Faso
4. Democratische Republiek Congo
5. Filipijnen
6. Gibraltar
7. Haïti
8. Jamaica
9. Jemen
10. Jordanië
11. Kaaimaneilanden
12. Mali
13. Mozambique
14. Nigeria
15. Oeganda
16. Panama
17. Senegal
18. Syrië
19. Tanzania
20. Turkije
21. Verenigde Arabische Emiraten
22. Zuid-Afrika
23. Zuid-Soedan

EU lijst met landen die een hoog WG/FT-risico vormen voor het financieel stelsel van de EU

Artikel 9 van Richtlijn 2015/849 geeft de Europese Commissie de bevoegdheid om derde landen die in hun nationale AML/CFT-regelgeving strategische tekortkomingen vertonen die een aanzienlijke bedreiging vormen voor het financiële stelsel van de Unie („derde landen met een hoog risico”) te identificeren. Ten aanzien van de relaties met cliënten gevestigd in deze landen, moet een verscherpte waakzaamheid aan de dag worden gelegd.

Op grond van deze machtiging heeft de Commissie voor het eerst een lijst opgesteld van de betrokken derde landen, die als bijlage is opgenomen bij Gedelegeerde Verordening (EU) 2016/1675 van 14 juli 2016. Deze lijst wordt regelmatig bijgewerkt en werd het laatst gewijzigd door de Gedelegeerde Verordening 2023/410 van 19 december 2022.

De EU-lijst is een autonome lijst samengesteld volgens een eigen methodologie. Dit betekent dat de EU-lijst afwijkt van de FATF-lijst.

Op de EU-lijst staan momenteel:

1. Afghanistan
2. Barbados
3. Burkina Faso
4. Cambodia
5. Democratische Republiek Congo
6. Filipijnen
7. Gibraltar
8. Haïti
9. Iran
10. Jamaica
11. Jemen
12. Jordanië
13. Kaaimaneilanden
14. Mali
15. Marokko
16. Mozambique
17. Myanmar
18. Noord-Korea
19. Oeganda
20. Panama
21. Senegal
22. Syrië
23. Tanzania
24. Trinidad en Tobago
25. Vanuatu
26. Verenigde Arabische Emiraten
27. Zuid-Soedan

Geen Belgische lijst

Artikel 54 van de wet AML voorziet in de mogelijkheid om op Belgisch niveau te besluiten tot het nemen van tegenmaatregelen tegen landen die in het kader van de nationale risicobeoordeling worden geïdentificeerd als landen waarvan de wetgeving ontoereikend is of waarvan de gebruiken een hinderpaal vormen in de strijd tegen het witwassen van geld of de financiering van terrorisme.

Van deze mogelijkheid werd tot op heden nog geen gebruik gemaakt.

<< Terug naar FATF