Door de crisis in Oekraïne die op 24 februari 2022 begonnen is, wensen een aantal Belgische ondernemingen materiële hulp te bieden door goederen te sturen naar de Oekraïense burgers die ter plaatse zijn gebleven of die naar andere landen zijn gevlucht. Andere giften kunnen ook verdeeld worden onder de Oekraïners die, door de crisis, in België opgevangen worden.
Gezien de uitzonderlijke omstandigheden moeten belastingplichtige schenkers de afgetrokken btw op die schenkingen niet regulariseren. Dat is een toepassing van punt 6 van de circulaire 2017/C/32 over handelsgeschenken en -monsters, reclameartikelen, geschenken en andere goederen die gratis worden verstrekt. Om misbruik te voorkomen, is deze maatregel echter wel onderworpen aan een aantal voorwaarden.
Schenkingen aan Oekraïense burgers
Mag ik goederen gratis weggeven om de Oekraïners die getroffen zijn door de crisis te helpen, zonder dat ik de btw moet terugstorten die ik in aftrek heb gebracht?
Ja, onder bepaalde voorwaarden. U mag als btw-belastingplichtige goederen schenken die normaal bestemd waren voor verkoop.
Als alle vereiste voorwaarden voldaan zijn, zal uw gift geen gevolgen hebben voor de btw.
De gift moet steeds gratis zijn, en dat in alle stadia, vanaf de belastingplichtige schenker tot de Oekraïense burgers die door de crisis getroffen zijn.
U mag in geen enkel geval een vergoeding vragen.
Aan wie mag ik goederen schenken in het kader van deze crisis?
Om te waarborgen dat de geschonken goederen daadwerkelijk bestemd zijn voor Oekraïners (ongeacht hun nationaliteit) die getroffen zijn door deze crisis, mogen de goederen uitsluitend geschonken worden via:
- de ambassade van Oekraïne
- een Belgische overheidsinstelling (gemeenten, OCMW …) die goederen verzamelt voor de Oekraïense burgers
- het Belgische Rode Kruis
- Belgische ngo’s die gespecialiseerd zijn in het verstrekken van internationale humanitaire hulp, zoals bijvoorbeeld de leden van het consortium 12-12
Die instellingen moeten er zich formeel schriftelijk toe verbinden de giften uitsluitend te verdelen onder de Oekraïense burgers die getroffen zijn door de crisis. Die instellingen kunnen echter wel een beroep doen op andere humanitaire instellingen om de giften tot bij de Oekraïense burgers te brengen.
Om eventuele misbruiken te voorkomen, staat deze maatregel u niet toe om volgende giften te doen:
- giften aan (groeperingen) van particulieren die zelf de goederen zullen verdelen onder de Oekraïense slachtoffers of die vluchtelingen opvangen in België
- rechtstreekse schenkingen aan Oekraïense vluchtelingen
Welke goederen mag ik schenken?
In principe zijn enkel goederen die normaal bestemd zijn voor de verkoop beoogd door deze regeling.
We aanvaarden echter dat ook andere goederen geschonken kunnen worden, zoals:
- reclameartikelen en monsters
- materiaal dat normaal gezien voor sponsoring dient
- relatiegeschenken of gelegenheidsgeschenken voor het personeel
- meubilair, linnen, klein materieel, klein gereedschap en kantoorbehoeften
- …
Volgende goederen kunnen bijvoorbeeld geschonken worden aan Oekraïners die door de huidige crisis getroffen zijn:
- voedingsmiddelen
- geneesmiddelen en medische hulpmiddelen
- kledij
- linnen, slaapzakken, tenten
- zaklampen
- hygiëneproducten en luiers
- smartphones en laders
- …
Alle soorten goederen, ongeacht hun waarde, kunnen geschonken worden. Er is geen jaarlijks plafondbedrag. Het spreekt echter wel voor zich dat de goederen nuttig moeten zijn voor de slachtoffers van een dergelijke crisis. Luxegoederen zijn dus in de regel uitgesloten.
Het schenken van oorlogsmateriaal (wapens, munitie …) is ook uitgesloten.
Mag ik goederen kopen om die te schenken aan de Oekraïners die getroffen zijn door deze crisis?
In dat geval mag u de btw die u is aangerekend op de aankoop van de goederen niet in aftrek brengen.
U mag in geen enkel geval de btw in aftrek brengen wanneer u op voorhand weet dat de goederen geschonken zullen worden aan de slachtoffers van de Oekraïense crisis.
Wat zijn de administratieve formaliteiten?
U moet verplicht aantonen dat de goederen die uw bedrijf hebben verlaten, geschonken werden aan Oekraïners die door deze crisis getroffen zijn.
Behalve bij misbruik of fraude, is uw schenking aangetoond als u in het bezit bent van de volgende drie documenten:
1. Een attest van de begunstigde instelling
De begunstigde instelling die uw gift ontvangt, moet aan u een schriftelijk attest uitreiken waarin wordt bevestigd dat de ontvangen goederen uitsluitend en gratis verdeeld zullen worden onder de Oekraïense burgers die door deze crisis getroffen zijn.
2. Het schenkingsdocument
U maakt een schenkingsdocument op waarin minstens volgende gegevens moeten staan:
- de datum van de schenking
- de naam of maatschappelijke benaming, het adres en het btw-identificatienummer van de belastingplichtige schenker
- de naam of maatschappelijke benaming, het adres en, in voorkomend geval, het ondernemingsnummer van de begunstigde instelling
- een nauwkeurige en volledige omschrijving van de geschonken goederen en de hoeveelheid. Dat kan vervangen worden door een kassaticket of een gescande lijst van de geschonken goederen, die in bijlage wordt gevoegd van het schenkingsdocument
- de waarde, exclusief btw, van de geschonken goederen. Die waarde wordt bepaald op het tijdstip van de schenking
- het feit dat het daadwerkelijk om een schenking gaat (er wordt dus geen vergoeding gevraagd)
- een verwijzing naar punt 6 van de circulaire 2017/C/32 of volgende vermelding ‘Goederen geschonken aan slachtoffers van een ramp (crisis in Oekraïne 2022)’
3. Een ontvangstbevestiging
U moet een ontvangstbevestiging voorzien die de begunstigde instelling moet ondertekenen. Het mag eventueel gaan om de handtekening, op het schenkingsdocument, van de persoon die de schenking in ontvangst neemt (met vermelding van zijn identiteit). Het doel daarvan is dat u kunt aantonen dat de goederen effectief aan de begunstigde instelling werden overhandigd.
Als u niet in het bezit bent van die drie documenten, zullen we de beschikbare bewijsmiddelen geval per geval beoordelen.
Waarom moet ik die voorwaarden naleven?
Deze maatregel is een afwijking op het wettelijk principe dat een belastingplichtige die, bij de aankoop of de vervaardiging van een goed, een recht op aftrek (geheel of gedeeltelijk) van de btw heeft uitgeoefend, zijn recht op aftrek moet rechtzetten als het goed gratis wordt verstrekt (behalve bij wettelijk voorziene uitzonderingen).
De belastingplichtige schenker moet dus aantonen, op verzoek van de FOD Financiën, dat zijn schenking voor de Oekraïense burgers die getroffen zijn door deze crisis, terecht geen aanleiding geeft tot een rechtzetting van het recht op aftrek voorzien in de btw-regelgeving.
Wat met de circulaire 2020/C/116 over het verstrekken voor liefdadigheidsdoeleinden van voedingsmiddelen en levensnoodzakelijke niet-voedingsmiddelen (9 september 2020)?
De circulaire over het verstrekken voor liefdadigheidsdoeleinden van voedingsmiddelen en levensnoodzakelijke niet-voedingsmiddelen beoogt enkel giften aan behoeftige personen en dat onder de strikte voorwaarden die in die circulaire raadpleegbaar zijn.
De circulaire is enkel van toepassing voor giften aan Oekraïense burgers die eveneens behoeftig zouden zijn en in de mate dat de maatregel ‘Goederen geschonken aan slachtoffers van een ramp’ niet van toepassing zou zijn.
De circulaire 2020/C/116 is bovendien van toepassing op giften aan de voedselbanken, erkende caritatieve organisaties en erkende verdeelplatformen. Die zijn immers niet beoogd door deze maatregel.
Meer informatie over gratis goederen weggeven voor liefdadigheidsdoeleinden
Tot wanneer geldt deze maatregel?
Deze maatregel is van toepassing tot en met 31 december 2024 en zou verlengd kunnen worden in functie van de evolutie van de crisis.