Wat zegt de antiwitwaswet over financiële sancties?
Artikel 8 van de wet van 18 september 2017 tot voorkoming van het witwassen van geld en de financiering van terrorisme (de ‘wet AML’) bepaalt dat de onderworpen entiteiten doeltreffende gedragslijnen, procedures en interne controlemaatregelen ontwikkelen en toepassen om te voldoen aan de bindende bepalingen met betrekking tot de financiële embargo’s.
wat BETEKENT DIT PRECIES?
Dit betekent dat alle onderworpen entiteiten verplicht zijn een controlesysteem te ontwikkelen dat het mogelijk maakt de financiële sancties na te leven.
Concreet wordt verwacht dat de onderworpen entiteiten, evenredig met hun aard en omvang, onder meer:
- gedragslijnen, procedures en interne controlemaatregelen ontwikkelen.
Het gaat hierbij om het uitwerken van risicobeheermodellen, de cliëntacceptatie, de waakzaamheid ten aanzien van de cliënten en de verrichtingen, de melding van verdachte transacties, de bewaring van documenten en stukken, de interne controle, ‘fit and proper’-maatregelen bij de aanwerving van personeelsleden, enz.
- de personeelsleden, agenten of distributeurs van de onderworpen entiteiten sensibiliseren over de financiële sancties en de maatregelen die zijn ingesteld om de financiële sancties na te leven.
wie ZIJN DE ONDERWORPEN ENTITEITEN?
De verplichting om een controlesysteem te ontwikkelen geldt niet voor iedereen, maar alleen voor entiteiten die aan de AML-wetgeving zijn onderworpen en die in artikel 5 van de wet AML worden vermeld. Het betreft in eerste instantie financiële instellingen, zoals banken, verzekeraars en beursvennootschappen. Daarnaast is de AML-wetgeving echter ook van toepassing op een aantal niet-financiële beroepen, zoals notarissen, advocaten, vastgoedmakelaren, handelaren in diamant, accountants, enz.
op WELKE FINANCIËLE SANCTIES IS DEZE VERPLICHTING VAN TOEPASSING?
Het hoofddoel van de wet AML is te voorkomen dat het financiële stelsel wordt gebruikt voor het witwassen van geld, het financieren van terrorisme en het verspreiden van massavernietigingswapens. Bijgevolg is de verplichting in de wet AML om een controlesysteem te ontwikkelen alleen van toepassing op financiële sancties die zijn opgelegd in het kader van sanctieregelingen voor terrorismebestrijding (bv. de nationale lijst, sanctieregeling tegen IS/Al Qaida, enz.) of de verspreiding van massavernietigingswapens (bv. de sanctieregeling opgelegd ten aanzien van Noord-Korea).
Het spreekt echter voor zich dat een controlesysteem dat werd ontwikkeld om te voldoen aan financiële sancties in het kader van de strijd tegen terrorisme of de verspreiding van massavernietigingswapens, ook kan worden gebruikt om te voldoen aan financiële sancties die in het kader van andere sanctieregelingen werden opgelegd.
WIE CONTROLEERT DE NALEVING VAN DEZE VERPLICHTING?
De naleving van de verplichting om een controlesysteem voor financiële sancties te ontwikkelen en toe te passen, wordt gecontroleerd door de toezichthoudende autoriteiten die AML-controle uitoefenen op de onderworpen entiteiten. Artikel 85 van de wet AML vermeldt welke toezichthoudende autoriteit verantwoordelijk is voor welke onderworpen entiteiten.
Naast de controle die door de toezichthoudende autoriteiten wordt uitgeoefend, is de Thesaurie bevoegd om zelf inbreuken op financiële sancties te onderzoeken en vast te stellen.
WAT IS HET VERSCHIL MET DE MAATREGELEN VAN VERHOOGDE WAAKZAAMHEID TEN AANZIEN VAN LANDEN MET EEN HOOG RISICO?
Het is belangrijk om een onderscheid te maken tussen de verplichting voor onderworpen entiteiten om:
- een controlesysteem te ontwikkelen dat het mogelijk maakt de financiële sancties na te leven,
- maatregelen van verhoogde waakzaamheid te nemen ten aanzien van landen met een hoog risico.
Hoewel ze allebei in de wet AML zijn opgenomen en sommige landen onder beide maatregelen vallen, zijn dit zeer verschillende verplichtingen:
- De verplichting om een controlesysteem te ontwikkelen dat het mogelijk maakt de financiële sancties na te leven (art. 8 van de wet AML), is voornamelijk gericht op de ontwikkeling van het systeem als zodanig en is met name gericht op personen of entiteiten die betrokken zijn bij de financiering van terrorisme of de verspreiding van massavernietigingswapens.
- De verplichting om maatregelen van verhoogde waakzaamheid te nemen ten aanzien van landen met een hoog risico (art. 7 van de wet AML) is bedoeld om grotere waakzaamheid aan de dag te leggen bij zakelijke relaties en verrichtingen met natuurlijke personen, juridische entiteiten en financiële instellingen die gevestigd zijn in landen die door de FAG/FATF of de EU zijn aangemerkt als landen met strategische tekortkomingen op het vlak van de strijd tegen het witwassen van geld en de financiering van terrorisme of verspreiding van massavernietigingswapens. Meer informatie over deze verplichting vindt u op de internetpagina van de FOD Financiën.
Bovendien worden landen waarop sancties, embargo’s of soortgelijke maatregelen van toepassing zijn, zoals die bijvoorbeeld door de Europese Unie of de Verenigde Naties zijn uitgevaardigd, in de wet AML wel aangemerkt als een indicatieve geografische factor die een hoger potentieel risico vertegenwoordigt en waarmee rekening moet worden gehouden bij de beoordeling van de risico’s die onderworpen entiteiten moeten uitvoeren in het kader van hun op de risico’s gebaseerde waakzaamheidsverplichtingen.
Hulp nodig?
wij staan tot uw dienst!
Hebt u een vraag over financiële sancties?
U kunt via het e-mailadres quesfinvragen.tf@minfin.fed.be contact opnemen met de Thesaurie om informatie te verstrekken of vragen te stellen.