Bij de FOD Financiën kunt u gratis een attest van erfopvolging aanvragen om bankrekeningen na een overlijden te laten deblokkeren.
Opgelet: een attest is niet hetzelfde als een akte van erfopvolging, dat vraagt u namelijk aan om onroerende goederen die u hebt geërfd ten gevolge van een overlijden, te verkopen of te schenken.
Hoe kan ik een attest van erfopvolging aanvragen bij een kantoor Rechtszekerheid?
Dien uw aanvraag voor een attest van erfopvolging in via MyMinfin
- Meld u aan in MyMinfin
- Doorloop de verschillende stappen
- Meld u aan via MyMinfin
- Klik bij 'Mijn interacties' op 'Mijn aanvragen van attesten'
- Kies de optie 'Nalatenschap - Aanvraag attest van erfopvolging' en klik op bevestigen
- Doorloop de stappen 1 tot en met 6
- Is uw eBOX geactiveerd? Dan ontvangt u een bericht zodra het attest beschikbaar is
- Is uw eBOX niet geactiveerd? Dan kijkt u best zelf regelmatig in MyMinfin naar de beschikbaarheid van het attest
Concreet moet u ongeveer vier weken rekenen voor de aflevering van een attest van erfopvolging.
Wat moet ik doen als ik geen toegang heb tot MyMinfin?Hebt u een attest van erfopvolging nodig, maar kunt u zich niet aanmelden via MyMinfin?
U kunt met ons contact opnemen via het contactcenter op het nummer 02 572 57 57 om een papieren aanvraagformulier te krijgen.
Houd de nodige gegevens bij de hand: het rijksregisternummer van de overledene en uw eigen rijksregisternummer.
We sturen het formulier met de post naar u op. Dat kan enkele dagen duren.
Waarom wordt een bankrekening bij het overlijden geblokkeerd?
Blokkering door de bankinstelling
Bij het overlijden van de titularis van een rekening of kluis is niet duidelijk wie zijn rechtsopvolgers zijn. Daarom wordt die rekening of kluis door de bankinstelling (de zogenaamde ‘derde houder’ van de tegoeden) geblokkeerd.
Blokkering op vraag van de administratie
Een blokkering van rekeningen en koffers op vraag van de administratie gebeurt alleen als een of meerdere erfgenamen buiten de Europese Economische Ruimte wonen.
Als er geen erfgenamen buiten de Europese Economische Ruimte wonen, is er alleen een informatieverplichting voor de bankinstelling: de tegoeden van de overledene of zijn echtgenoot kunnen uitbetaald of teruggegeven worden nadat de lijst waarop die tegoeden vermeld staan (de zogenaamde lijst 201), aan de administratie bezorgd werd.
Welke landen behoren tot de Europese Economische Ruimte?
België, Bulgarije, Cyprus, Denemarken, Duitsland, Estland, Finland, Frankrijk, Griekenland, Groot-Brittannië, Hongarije, Ierland, IJsland, Italië, Letland, Liechtenstein, Litouwen, Luxemburg, Malta, Nederland, Noorwegen, Oostenrijk, Polen, Portugal, Roemenië, Slovakije, Slovenië, Spanje, Tsjechië, Zweden.
Hoe kan ik een bankrekening laten deblokkeren?
U kunt een bankrekening laten deblokkeren wanneer u een van de volgende documenten toont:
- een akte van erfopvolging, opgemaakt door de notaris
- een attest van erfopvolging, afgeleverd door het kantoor Rechtszekerheid
Opgepast: de ‘verklaring van erfrecht’ ondertekend door het gemeentebestuur, bij minieme bedragen, en de ‘akte van bekendheid’ opgemaakt door de vrederechter zijn niet geldig voor de deblokkering.
Goed om te weten: als langstlevende partner (gehuwd of wettelijk samenwonend) kunt u tot de helft van het bedrag dat op alle rekeningen staat, met een maximum van 5.000 euro, als voorschot uitgekeerd krijgen om dringende uitgaven te doen, zonder een attest of akte van erfopvolging voor te leggen.
Wat kost een akte of een attest van erfopvolging?
- De kosten voor de notariële akte van erfopvolging houden registratierechten (50,00 euro), rechten op geschriften (7,50 euro), erelonen en aktekosten van de notaris in.
- Het attest van erfopvolging afgeleverd door het kantoor Rechtszekerheid is gratis.
Mag het kantoor Rechtszekerheid altijd een attest van erfopvolging afleveren?
Nee, het kantoor Rechtszekerheid dat het dossier van de overledene beheert, mag een attest van erfopvolging alleen afleveren als aan alle volgende voorwaarden voldaan is:
- De overledene heeft geen testament of om het even welke andere akte met laatste wilsbeschikkingen opgemaakt of laten opmaken (het kantoor Rechtszekerheid is met andere woorden alleen bevoegd als de nalatenschap uitsluitend geregeld wordt volgens de wettelijke erfopvolging voorzien in het Burgerlijk Wetboek).
- De overledene heeft geen huwelijkscontract of een ‘aktewijziging huwelijkse voorwaarden’ laten opmaken.
- De overledene heeft geen erfovereenkomst opgemaakt of laten opmaken.
- Er zijn geen ‘onbekwame’ erfgenamen (minderjarige erfgenamen, onbekwaamverklaarden …).
Bovendien kan het kantoor Rechtszekerheid weigeren om een attest van erfopvolging af te leveren als het aan de hand van de afgelegde verklaringen en de verrichte opzoekingen niet met zekerheid de erfgenamen kan aanwijzen.
Hoe verloopt een aanvraag bij een kantoor Rechtszekerheid?
Het kantoor Rechtszekerheid voert een drievoudig onderzoek uit. Dat neemt normaal tot 4 weken in beslag na ontvangst van de aanvraag.
1. Ontvankelijkheidsonderzoek
Het kantoor Rechtszekerheid gaat na of het formulier volledig ingevuld en ondertekend werd.
2. Bevoegdheidsonderzoek
Het kantoor Rechtszekerheid gaat na of er een situatie is waardoor de aflevering niet mogelijk is (bijvoorbeeld een huwelijkscontract). Dat doet het in de eigen documentatie en in het Centraal Register van Testamenten (CRT).
Is het kantoor niet bevoegd, dan deelt het dat mee aan de aanvragers. Het derde onderzoek gebeurt dan niet.
3. Onderzoek naar fiscale, niet-fiscale en sociale schulden
Het kantoor Rechtszekerheid neemt contact op met de belastingadministraties en sociale administraties.
Die administraties moeten onderzoeken of er fiscale, niet-fiscale of sociale schulden zijn op naam van de overledene en/of de erfgenamen. Als er schulden zijn, moeten zij dat binnen een wettelijke termijn van 12 werkdagen aan het kantoor melden.
Aflevering van het attest van erfopvolging voor de deblokkering van de bankrekeningen
De bankrekeningen kunnen pas gedeblokkeerd worden als in het attest van erfopvolging voor de verschillende erfgenamen het volgende wordt verklaard:
- ofwel dat er voor de overledene en de erfgenamen geen schulden gemeld werden
- ofwel dat alle gemelde schulden betaald werden
- ofwel dat alle gemelde schulden, voor de vrijgave van de tegoeden van de geblokkeerde rekening(en), betaald worden met die tegoeden. Daarvoor moet de bank wel over het akkoord van alle erfgenamen beschikken
Ziet u schulden op het attest dat u van ons krijgt en wilt u meer weten over die schulden? Geen probleem. We sturen u samen met het attest ook een zogenaamde 'kennisgeving'. Daarop vindt u de contactgegevens van de schuldeiser aan wie u nog geld moet betalen. U kunt hen dan rechtstreeks contacteren voor meer info. Als u de schuld ondertussen betaald hebt, kunt u ook de schuldeiser contacteren om een 'handlichting' van de schuld te krijgen. Met die handlichting kunt u zo nodig een aanvullend attest aanvragen.
Goed om te weten: de termijn voor afhandeling van de nalatenschap kan aanzienlijk ingekort worden als alle fiscale, niet-fiscale en sociale schulden, zoals personenbelasting, onroerende voorheffing, autobelasting, enz. betaald zijn voordat u het attest van erfopvolging aanvraagt.
Het gaat niet alleen om de fiscale, niet-fiscale en sociale schulden van de overledene, maar ook die van de erfgenamen.
Wanneer krijg ik het attest van erfopvolging van het kantoor Rechtszekerheid?
Concreet moet u ongeveer vier weken rekenen voor de aflevering van een attest van erfopvolging waarin verklaard wordt dat:
- ofwel geen enkele schuld gemeld is
- ofwel de gemelde schulden nog niet betaald zijn
- ofwel de gemelde schulden betaald zijn. Alle betalingsbewijzen moeten voorgelegd worden vóór de aflevering. Als de gemelde schulden betaald zijn na het afleveren van het attest, kunt u aan het bevoegde kantoor Rechtszekerheid een aanvullend attest vragen waarin vermeld wordt dat de schulden betaald zijn, op voorwaarde dat u de bewijsstukken daarvan aan het kantoor bezorgt (attest van de schuldeisers dat die schulden volledig betaald zijn)
Het kantoor Rechtszekerheid kan het attest met vermelding van het aandeel van elke erfgenaam in de nalatenschap namelijk pas afleveren nadat:
- het de gegeven documenten (uittreksel uit de overlijdensakte …) en inlichtingen onderzocht heeft
- het eventueel bijkomende inlichtingen opgevraagd heeft
- het de documentatie van de administratie geraadpleegd heeft
- het het rijksregister geraadpleegd heeft
- het bevestiging gekregen heeft van het Centraal Register van Testamenten (CRT) dat geen inschrijving op naam van de overledene bekend is (informatie die in principe de dag volgend op de vraag gesteld aan het CRT meegedeeld wordt)
- het de aanvraag voor het attest gemeld heeft aan de belastingadministraties en sociale administraties
- de termijn van 12 dagen waarbinnen die diensten schulden kunnen melden, verstreken is
- (eventueel) de betalingsbewijzen van de gemelde schulden voorgelegd werden
Stelt de bank zich in alle gevallen tevreden met het attest van erfopvolging?
Als aan alle voorwaarden voldaan is en het attest van erfopvolging getoond wordt, zal de bank normaal akkoord gaan met de vrijgave van gelden, fondsen of waarden op naam van de overledene of zijn of haar echtgenoot.
Goed om te weten: als langstlevende partner (gehuwd of wettelijk samenwonend) kunt u tot de helft van het bedrag dat op alle rekeningen staat, met een maximum van 5.000 euro, als voorschot uitgekeerd krijgen om dringende uitgaven te doen, zonder de voorlegging van een attest of akte van erfopvolging.
Opgepast:
- Een attest of akte van erfopvolging is voldoende, maar voor de overdracht van de tegoeden op naam van de erfgenamen moet iedereen aanwezig zijn of hebt u de nodige volmachten nodig. Neem contact op met uw bank voor de praktische regeling
- Elke bank mag weigeren om gevolg te geven aan om het even welk attest van erfopvolging als er een bankkoffer gehuurd werd door de overledene of zijn echtgenoot
Is het mogelijk om de bank bepaalde gewone schulden te doen betalen voordat de tegoeden op de bankrekening volledig vrijgemaakt zijn?
Ja, maar onder bepaalde voorwaarden. Zie de gedetailleerde inlichtingen over de wijzigingen sinds 1 juli 2012.
Vragen?