De meeste financiële sancties die van toepassing zijn in België maken deel uit van sanctieregimes die opgelegd zijn door de Europese Unie (EU).

De EU zet niet enkel de sancties die werden opgelegd door de VN-veiligheidsraad om naar Europees recht, maar scherpt deze vaak verder aan door nog extra maatregelen te treffen. Daarnaast legt de EU ook op eigen initiatief sancties op.

Een bijzondere Europese maatregel in het kader van (financiële) sancties is de zogenaamde blokkeringsverordening 2271/96. (Voor meer informatie: zie Blocking Statute)

Met ingang van 1.06.2021 zullen de geconsolideerde verordeningen op deze pagina niet langer worden bijgewerkt met de nieuwe verordeningen.  Informatie over de Europese regelgeving kunt u vinden op de Europese websites:  Sanctiekaart van de EU   Europese Commissie  Raad van de Europese Unie  European External Action Service

Toepassing in België

De Europese sanctieregimes zijn rechtstreeks van toepassing in België.  Ze worden opgelegd door middel van verordeningen met rechtstreekse werking in de nationale rechtsorde van de lidstaten.

De wet van 13 mei 2003 geeft aan de Koning de bevoegdheid om de maatregelen te nemen die noodzakelijk zijn voor de verdere tenuitvoerlegging van de beperkende maatregelen genomen door de Europese Unie.

De wet voorziet eveneens sancties voor inbreuken tegen de Europese sanctieregimes.

Overzicht van de Europese sanctieregimes met de laatste geconsolideerde verordening en in voorkomend geval de verordeningen die de laatste geconsolideerde versie hebben gewijzigd

• Afghanistan
  • Besluit 2011/486 
    • Verordening 753/2011

• Al Qaida/Daesh
  • Besluit 2016/1693 
    • Verordening 2016/1686 
  • Verordening 2002/881 
• Belarus
  • Besluit 2012/642 
    • Verordening 2006/765 
• Bezetting of annexatie door de Russiche Federation van bepaalde niet onder regeringsgezag vallende gebieden van Oekraïne
  • Besluit 2022/266 gewijzigd door Besluit 2022/628 gewijzigd door Besluit 2022/1908
    • Verordening 2022/263 gewijzigd door Verordening 2022/595 gewijzigd door Verordening 2022/626 gewijzigd door Verordening 2022/1903
• Birma/Myanmar
  • Besluit 2013/184 
    • ​Verordening 401/2013 

• Bosnië en Herzegovina
  • Besluit 2011/173 

• Burundi
  • Besluit 2015/1763 
    • Verordening 2015/1755 

• Centraal-Afrikaanse Republiek
  • Besluit 2013/798 
    • Verordening 2014/224 

• Congo (Democratische Republiek)
  • Besluit 2010/788 
    • Verordening 2005/1183 
• !!! Egypte !!! (geschrapt)
  • Besluit 2011/172 
    • Verordening 2011/270 
• Eritrea (geschrapt)
  • Besluit 2010/127 gewijzigd door Besluit 2018/1944
    • Verordening 667/2010 gewijzigd door Verordening 2018/1932

• Guinee (Republiek)
  • Besluit 2010/638 
    • Verordening 2009/1284 

• Guinee-Bissau
  • Besluit 2012/285
    • Verordening 2012/377
• Irak
  •  Gemeenschappelijk standpunt 2003/495 (PDF, 617.12 KB)
    • Verordening 2003/1210 
• Iran
  • Besluit 2011/235 
    • Verordening 2011/359 
  • Besluit 2010/413 ​
    • Verordening 2012/267 
• Jemen
  • Besluit 2014/932 
    • Verordening 2014/1352 
• Krim en Sebastopol
  • Besluit 2014/386 
    • Verordening 2014/692
• Libanon
  • Besluit 2007/860
  • Besluit 2021/1277
    • Verordening 2006/305
    • Verordening 2006/1412
• Libië
  • Besluit 2015/1333 
    • Verordening 2016/44 
• Mali
  • Besluit 2017/1775 
    • Verordening 2017/1770

• Nicaragua
  • Besluit 2019/1720 
    • Verordening 2019/1716 

• Noord-Korea
  • Besluit 2016/849 
    • Verordening  2017/1509 

• Oekraïne
  • Mensen:
    • Besluit 2014/119 gewijzigd door Besluit 2022/1507
      • Verordening 2014/208 gewijzigd door Verordening 2022/1501
  • Territoriale integriteit:
    • Besluit 2014/145 gewijzigd door Besluit 2022/241 gewijzigd door Besluit 2022/265 gewijzigd door Besluit 2022/267 (+ corrigendum 2022/267) gewijzigd door Besluit 2022/329 gewijzigd door Besluit 2022/331 gewijzigd door Besluit 2022/337 (+ corrigendum 2022/337) gewijzigd door Besluit 2022/354 gewijzigd door Besluit 2022/397 (+ corrigendum 2022/397) gewijzigd door Besluit 2022/411 (+ corrigendum 2022/411) gewijzigd door Besluit 2022/429 (+ corrigendum 2022/429) gewijzigd door Besluit 2022/582 (+ corrigendum 2022/582)gewijzigd door Besluit 2022/627 gewijzigd door Besluit 2022/660 gewijzigd door Besluit 2022/883 gewijzigd door Besluit 2022/885 gewijzigd door Besluit 2022/1272 (+ corrigendum 2022/1272) gewijzigd door Besluit 2022/1276 gewijzigd door Besluit 2022/1355 gewijzigd door Besluit 2022/1447 gewijzigd door Besluit 2022/1530 gewijzigd door Besluit 2022/1907 gewijzigd door Besluit 2022/1986 gewijzigd door Besluit 2022/2233 gewijzigd door Besluit 2022/2432 gewijzigd door Besluit 2022/2477 gewijzigd door Besluit 2022/2479 gewijzigd door Besluit 2023/193
      • Verordening 2014/269 gewijzigd door Verordening 2022/236 gewijzigd door Verordening 2022/259 gewijzigd door Verordening 2022/260 gewijzigd door Verordening 2022/261 gewijzigd door Verordening 2022/330 gewijzigd door Verordening 2022/332 gewijzigd door Verordening 2022/336 (+ corrigendum 2022/336)  gewijzigd door Verordening 2022/353 gewijzigd door Verordening 2022/396 (+ corrigendum 2022/396) gewijzigd door Verordening 2022/408 (+ corrigendum 2022/408) gewijzigd door Verordening 2022/427 (+ corrigendum 2022/427) gewijzigd door Verordening 2022/580 gewijzigd door Verordening 2022/581 (+ corrigendum 2022/581) gewijzigd door Verordening 2022/625 (+ corrigendum 2022/625) gewijzigd door Verordening 2022/658 gewijzigd door Verordening 2022/878 gewijzigd door Verordening 2022/880 gewijzigd door Verordening 2022/1270 (+ corrigendum 2022/1270) gewijzigd door Verordening 2022/1273 gewijzigd door Verordening 2022/1274 gewijzigd door Verordening 2022/1354 gewijzigd door Verordening 2022/1446 gewijzigd door Verordening 2022/1529 gewijzigd door Verordening 2022/1905 gewijzigd door Verordening 2022/1906 gewijzigd door Verordening 2022/1985 gewijzigd door Verordening 2022/2229 gewijzigd door Verordening 2022/2430 gewijzigd door Verordening 2022/2475 gewijzigd door Verordening 2022/2476 gewijzigd door Verordening 2023/192
  • Oekraïne-Rusland:
    • Besluit 2014/512 gewijzigd door Besluit 2022/52 gewijzigd door Besluit 2022/264 gewijzigd door Besluit 2022/327 gewijzigd door Besluit 2022/335 gewijzigd door Besluit 2022/346 gewijzigd door Besluit 2022/351 gewijzigd door Besluit 2022/395 gewijzigd door Besluit 2022/430 gewijzigd door Besluit 2022/578 gewijzigd door Besluit 2022/884 gewijzigd door Besluit 2022/995 gewijzigd door Besluit 2022/1271 gewijzigd door Besluit 2022/1313 (+ corrigendum 2022/1313) gewijzigd door Besluit 2022/1909 gewijzigd door Besluit 2022/2369 gewijzigd door Besluit 2022/2478 gewijzigd door Besluit 2023/190 gewijzigd door Besluit 2023/191
      • Verordening 2014/833 (+ corrigendum 2014/833) gewijzigd Verordening 2022/262 gewijzigd door Verordening 2022/328 (+ corrigendum 2022/328) gewijzigd door Verordening 2022/334 gewijzigd door Verordening 2022/345 gewijzigd door Verordening 2022/350 gewijzigd door Verordening 2022/394 (+ corrigendum 2022/394)  gewijzigd door Verordening 2022/428 gewijzigd door Verordening 2022/576 (+ corrigendum 2022/576 + corrigendum 2022/576(2)) gewijzigd door Verordening 2022/879 gewijzigd door Verordening 2022/994 gewijzigd door Verordening 2022/1269 gewijzigd door Verordening 2022/1904 gewijzigd door Verordening 2022/2367 gewijzigd door Verordening 2022/2368 gewijzigd door Verordening 2022/2474 gewijzigd door Verordening 2023/180

• Republiek der Maldiven (geschrapt)
  •  Besluit 2018/1006 (PDF, 64.02 KB) gewijzigd door Besluit 2019/993
    •  Verordening 2018/1001 (PDF, 90.17 KB) gewijzgd door Verordening 2019/985

• Soedan
  • Besluit 2014/450 
    • Verordening 2014/747 

• Somalië
  • Besluit 2010/231 
    • Verordening 2010/356

• Syrië
  • Besluit 2013/255 
    • Verordening 2012/36 

• Terrorisme
  •  Gemeenschappelijk standpunt 2001/931 (PDF, 125.87 KB) gewijzigd door Besluit 2019/25 en Besluit 2019/1341 en Besluit 2020/20 en Besluit 2020/1132 gewijzigd door Besluit 2021/142
    • Verordening 2001/2580 

• Transnistrië (Moldavie)
  • Besluit on 2010/573 

• Tunesië
  • Besluit 2011/72 
    • Verordening 2011/101 

• Turkije
  • Besluit 2019/1894 
    • Verordening 2019/1890 

• Venezuela
  • Besluit 2017/2074 
    • Verordening 2017/2063 

• Zimbabwe
  • Besluit 2011/101 
    • Verordening 314/2004 

• Zuid-Soedan
  • Besluit 2015/740 
    • Verordening 2015/735

• De proliferatie en het gebruik van chemische wapens
  • Besluit 2018/1544
    • Verordening 2018/1542 

• Cyberaanvallen die de Unie en haar lidstaten bedreigen
  • Besluit 2019/797 
    • Verordening 2019/796 

• Beperkende maatregelen tegen ernstige schendingen van de mensenrechten
  • Besluit 2020/1999 
    • Verordening 2020/1998

Nuttige informatie

De website van de Europese Raad bevat veel nuttige informatie over de Europese sanctieregimes. Bijzonder interessant zijn:

• de EU sanctions map dat aan de hand van een wereldkaart een helder overzicht geeft van de huidige Europese sanctieregimes en de beperkende maatregelen die voor ieder sanctieregime van toepassing zijn (zie ook het introductiefilmpje over de EU sanctions map).
• de beste praktijken van de EU voor de doeltreffende implementatie van beperkende maatregelen, die kunnen helpen bij het interpreteren van de Europese sancties.

Andere informatie:

• Website van de European External Action Service over EU sancties
• Wet van 13 mei 2003 inzake de tenuitvoerlegging van de beperkende maatregelen die genomen worden door de Raad van de Europese Unie ten aanzien van Staten, sommige personen en entiteiten.